Je ogen zijn een van je belangrijkste zintuigen. Ze helpen je oriënteren, communiceren en genieten van de wereld om je heen. Maar naarmate je ouder wordt, kunnen er verschillende oogaandoeningen ontstaan die je zicht beïnvloeden. Twee veelvoorkomende voorbeelden zijn maculadegeneratie en mouches volantes. In dit artikel lees je wat deze aandoeningen precies zijn, hoe je ze herkent en wat je eraan kunt doen.
Maculadegeneratie
Maculadegeneratie is een aandoening waarbij het centrale deel van het netvlies, de macula (ook wel gele vlek genoemd), langzaam achteruitgaat. Dit deel van het oog is verantwoordelijk voor het scherpe zien, bijvoorbeeld bij lezen of het herkennen van gezichten. De aandoening komt vooral voor bij mensen boven de 55 jaar en staat daarom ook wel bekend als leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD of AMD).
Er zijn twee vormen: de droge en de natte variant. De droge vorm verloopt langzaam en komt het meest voor. Bij de natte vorm groeien er abnormale bloedvaatjes in het netvlies die kunnen lekken, wat leidt tot een sneller verlies van het centrale zicht. Vroege symptomen zijn bijvoorbeeld een wazige vlek in het midden van je blikveld, moeite met scherpstellen of rechte lijnen die ineens krom lijken. Vroege diagnose is belangrijk, omdat behandeling in sommige gevallen verdere schade kan afremmen.
Mouches volantes
Mouches volantes – letterlijk “vliegende vliegjes” – zijn kleine vlekjes, draadjes of sliertjes die je soms ziet zweven in je gezichtsveld. Ze worden veroorzaakt door kleine onregelmatigheden of troebelingen in het glasvocht, de gelachtige substantie in je oog. Deze vlekjes bewegen mee met je oogbewegingen en zijn vaak vooral zichtbaar tegen een lichte achtergrond, zoals een blauwe lucht of een wit scherm.
Hoewel mouches volantes meestal onschuldig zijn, kunnen ze erg storend zijn. Ze komen vaker voor naarmate je ouder wordt of bij mensen met bijziendheid. In zeldzame gevallen kunnen ze een signaal zijn van iets ernstigers, zoals een netvliesloslating. Als je ineens veel meer vlekjes ziet of lichtflitsen ervaart, is het verstandig om meteen een oogarts te raadplegen.
Wat kun je doen?
Niet alle oogaandoeningen zijn te genezen, maar er zijn wel manieren om het proces te vertragen of ermee om te gaan. Bij maculadegeneratie kan een gezonde leefstijl helpen, zoals een dieet rijk aan antioxidanten (groene bladgroenten, visolie), stoppen met roken en het dragen van een zonnebril tegen UV-straling. In sommige gevallen kan de natte vorm worden behandeld met injecties in het oog die de groei van abnormale bloedvaten tegengaan.
Voor mouches volantes geldt meestal dat je hersenen eraan wennen en je ze na verloop van tijd minder opmerkt. Alleen bij ernstige klachten of wanneer ze wijzen op een ander probleem, kan een oogarts een behandeling overwegen. In uitzonderlijke gevallen wordt het glasvocht vervangen via een operatie (vitrectomie), maar dit is niet zonder risico’s.
Het is belangrijk om alert te blijven op veranderingen in je zicht, zeker naarmate je ouder wordt. Oogaandoeningen zoals maculadegeneratie en mouches volantes komen vaker voor dan je denkt en kunnen invloed hebben op je dagelijks leven. Regelmatige oogcontroles, een gezonde leefstijl en tijdige medische aandacht kunnen helpen om je zicht zo lang mogelijk scherp te houden.